THE CHINA CHALLENGE

Verslag van een bijeenkomst over de impact van het gepolitiseerde zakenklimaat op Nederlandse bedrijven die zakendoen met China

China is een van de grote opkomende economische machten in de wereld. Een land met een grote potentiële afzetmarkt, met kansen voor Europese ondernemers.

Maar de houding van het Westen tegenover China is ook aan het veranderen. Alle reden om een WTC Export Café te houden in het teken van The China Challenge. Aanleiding van de bijeenkomst is het rapport van een onderzoek dat het Leiden Asia Centre heeft gepubliceerd. In het rapport worden de gevolgen van het politiserende Chinese economische klimaat voor Nederlandse bedrijven die zakendoen met China beschreven.

Deze middag bespraken Ardi Brouwers, die het onderzoek heeft geleid, en Lili Sprangers, oprichter van het Leiden Asia Centre, een overzicht van de bevindingen die het onderzoek heeft opgebracht. Nadien was er ruimte voor een paneldiscussie met Ardi Brouwers, Valérie Hoeks (Managing Partner China Inroads) en Roel van de Pas (Chief Commercial Officer Nedstack).

Online in plaats van op locatie

Door Corona is het onderzoek online gedaan. Een bezoek aan China en het houden van bijeenkomsten was immers niet mogelijk. Dit was een complicerende factor, want hoe krijg je nu een écht beeld van een land dat zicht kenmerkt door het binnenskamers houden van informatie en je elkaar ook nog eens niet kunt ontmoeten. De oplossing lag in het online interviewen, op basis van de Chatham House Rules: het principe dat informatie die wordt gegeven wel mag worden doorverteld, maar in geen geval mag worden toegewezen aan een spreker. Om diezelfde reden wordt er dan ook niet geciteerd uit de verkregen informatie. Alleen op die manier is een vertrouwensbasis te creëren die maakt dat wel informatie wordt gegeven, maar dat de gever van die informatie in alle gevallen anoniem blijft.

Ontwikkelingen in China en de wereld

De houding van het westen ten opzichte van China is veranderd. China is een opkomende markt, die door de VS (en daarna door Europa) als een bedreiging ‘geframed’. Deze negatieve houding is niet erg hulpvaardig bij het zakendoen met China. In China speelt namelijk een opkomend nationalisme: Chinezen zijn trots op hun land en hun zakelijke activiteiten. Onze negatieve houding kan zich dus eenvoudig tegen ons keren, omdat Chinezen zich daardoor beledigd voelen en geen zaken willen doen. Als Europees bedrijf is het goed om hier vooraf een antwoord op te formuleren en voorbereid te zijn op deze houding.

Waar staat china en waar willen ze naartoe

China heeft ambitieuze plannen. Ze hebben een langetermijnstrategie opgesteld waarin de volgende onderdelen zijn benoemd:

In 2015
Plan opgezet voor 2025: China wil niet meer de fabriek van de wereld zijn, maar wereldleider in High Tech productie
In 2017 is toegevoegd
Wereldleider in AI (artificial intelligence) zijn in 2030. Op dit moment is China al nummer 1 op het gebied van research papers, octrooien en venture capital op het gebied van AI.
In 2020 is toegevoegd
China wil de Standard in Technology zijn. Ook willen ze zelfvoorzienend zijn in het genereren van ideeën. Men spreekt van decoupling.

De ambities van China

De Coronapandemie heeft pijnlijk zichtbaar gemaakt waar onze kracht ligt en waar we kwetsbaar zijn. Dat geldt ook voor zakendoen met China. Zij zijn partner, concurrent en systeemrivaal. Daar moeten we ons opnieuw toe verhouden. Wij moeten bepalen hoe we die relatie vorm willen geven in de toekomst. In ieder geval is zakendoen met China geen business as usual meer. Wij moeten minder naïef zijn in onze houding ten opzichte van China en er voor zorgen dat ons intellectuele eigendom ook óns eigendom blijft. Want China is bereid conflicten tussen bedrijven (Nederlandse of Chinese) en de overheid te beheren of te sturen. De overheid kan zomaar vergunningen intrekken of ergere maatregelen (gijzeling, arrestatie) nemen als een bedrijf niet doet wat zij willen. Daarom wordt er wel gezegd dat “een bedrijf leiden in China is als het staan op een tapijt dat ieder moment onder je vandaan getrokken kan worden”.

Meer en meer politiek

Ook wordt politiek meer en meer een onderdeel van zakendoen met China. Zo kan een besluit van de Gemeente Arnhem, om de stedenband met Wuhan op te zeggen, gevolgen hebben voor het zakendoen met China. Een ogenschijnlijk klein politiek besluit kan hier een grote belemmering worden voor bestaande en toekomstige banden met China. Nederlandse en Europese bedrijven en de overheid zouden daarom een duidelijker beeld moeten formuleren van wat zij willen in de verhouding met China. Wij zullen veel beter moeten definiëren wat onze prioriteiten zijn en wat we willen beschermen. Wil je geen invloed van China, dan zul je die activiteiten in eigen hand moeten houden. Europa en Europese bedrijven moeten daarbij samenwerken vanuit kracht.

Wij hopen u bij het volgende Export Café, dat wordt gehouden op 11 november a.s., weer te ontmoeten!

Met vriendelijke groeten,

Word Trade Center Business Club Arnhem Nijmegen