Na intensieve onderhandelingen heeft de Europese Commissie vandaag een akkoord bereikt met het Verenigd Koninkrijk over de voorwaarden voor haar toekomstige samenwerking met de Europese Unie.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zei: “Het was de moeite waard om voor deze deal te vechten, want we hebben nu een eerlijke en evenwichtige overeenkomst met het VK, die onze Europese belangen zal beschermen, eerlijke concurrentie zal garanderen en de broodnodige voorspelbaarheid zal bieden voor onze vissersgemeenschappen. Eindelijk kunnen we de Brexit achter ons laten en naar de toekomst kijken. Europa gaat nu verder. “

De hoofdonderhandelaar van de Europese Commissie, Michel Barnier, zei: “We zijn nu aan het einde gekomen van een zeer intensieve periode van vier jaar, met name de afgelopen negen maanden, waarin we onderhandelden over de ordelijke terugtrekking van het VK uit de EU en een gloednieuwe partnerschap, waarover we vandaag eindelijk overeenstemming hebben bereikt. De bescherming van onze belangen heeft tijdens deze onderhandelingen centraal gestaan ​​en ik ben blij dat we daarin zijn geslaagd. Het is nu aan het Europees Parlement en de Raad om hun mening over deze overeenkomst te geven. “

Het ontwerp van handels- en samenwerkingsovereenkomst bestaat uit drie hoofdpijlers:

Een vrijhandelsovereenkomst: een nieuw economisch en sociaal partnerschap met het Verenigd Koninkrijk
* De overeenkomst heeft niet alleen betrekking op de handel in goederen en diensten, maar ook op een breed scala van andere gebieden die in het belang van de EU zijn, zoals investeringen, concurrentie, staatssteun, fiscale transparantie, lucht- en wegvervoer, energie en duurzaamheid, visserij, gegevensbescherming, en coördinatie van de sociale zekerheid.
* Het voorziet in nultarieven en nulquota voor alle goederen die voldoen aan de toepasselijke oorsprongsregels.
* Beide partijen hebben toegezegd te zorgen voor een stevig gelijk speelveld door een hoog beschermingsniveau te handhaven op gebieden als milieubescherming, de strijd tegen klimaatverandering en koolstofbeprijzing, sociale en arbeidsrechten, fiscale transparantie en staatssteun, met effectieve, binnenlandse handhaving, een bindend mechanisme voor geschillenbeslechting en de mogelijkheid voor beide partijen om corrigerende maatregelen te nemen.
* De EU en het VK zijn het eens geworden over een nieuw kader voor het gezamenlijk beheer van visbestanden in de wateren van de EU en het VK. Het VK zal de Britse visserijactiviteiten verder kunnen ontwikkelen, terwijl de activiteiten en het levensonderhoud van de Europese vissersgemeenschappen worden gewaarborgd en de natuurlijke hulpbronnen worden behouden.
* Wat vervoer betreft, voorziet de overeenkomst in blijvende en duurzame lucht-, weg-, spoor- en maritieme connectiviteit, hoewel de markttoegang lager is dan wat de interne markt te bieden heeft. Het bevat bepalingen om ervoor te zorgen dat de concurrentie tussen exploitanten uit de EU en het VK plaatsvindt op basis van gelijke concurrentievoorwaarden, zodat passagiersrechten, werknemersrechten en vervoersveiligheid niet worden ondermijnd.
* Wat energie betreft, biedt de overeenkomst een nieuw model voor handel en interconnectiviteit, met garanties voor open en eerlijke concurrentie, onder meer wat betreft veiligheidsnormen voor offshore en de productie van hernieuwbare energie.
* Wat de coördinatie van de sociale zekerheid betreft, beoogt de overeenkomst een aantal rechten van EU-burgers en Britse onderdanen te waarborgen. Dit betreft EU-burgers die werken in, reizen of verhuizen naar het VK en voor Britse onderdanen die na 1 januari 2021 werken, reizen of verhuizen naar de EU.
* Ten slotte maakt de overeenkomst het mogelijk dat het VK blijft deelnemen aan een aantal vlaggenschipprogramma’s van de EU voor de periode 2021-2027 (onder voorbehoud van een financiële bijdrage van het VK aan de EU-begroting), zoals Horizon Europa.

Een nieuw partnerschap voor de veiligheid van onze burgers
* De handels- en samenwerkingsovereenkomst stelt een nieuw kader vast voor rechtshandhaving en justitiële samenwerking in strafzaken en burgerlijk recht. Hij erkent de noodzaak van nauwe samenwerking tussen de nationale politie en justitie, met name voor de bestrijding en vervolging van grensoverschrijdende misdaad en terrorisme. Het bouwt nieuwe operationele capaciteiten op, rekening houdend met het feit dat het VK, als niet-EU-lid buiten het Schengengebied, niet over dezelfde faciliteiten zal beschikken als voorheen. De veiligheidssamenwerking kan worden opgeschort in geval van schending door het VK van zijn toezegging om zich te blijven houden aan het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de binnenlandse handhaving ervan.

Een horizontaal akkoord over governance: een raamwerk dat de tand des tijds doorstaat
* Om bedrijven, consumenten en burgers maximale rechtszekerheid te bieden, biedt een speciaal hoofdstuk over governance duidelijkheid over de manier waarop de overeenkomst zal worden beheerd en gecontroleerd. Het stelt ook een Gezamenlijke Partnerschapsraad in, die ervoor zal zorgen dat de overeenkomst correct wordt toegepast en geïnterpreteerd, en waarin alle voorkomende kwesties zullen worden besproken.
* Bindende mechanismen voor handhaving en geschillenbeslechting zullen ervoor zorgen dat de rechten van bedrijven, consumenten en individuen worden gerespecteerd. Dit betekent dat bedrijven in de EU en het VK op gelijke voet met elkaar concurreren en zullen vermijden dat beide partijen hun regelgevingsautonomie gebruiken om oneerlijke subsidies te verlenen of de concurrentie te vervalsen.
* Beide partijen kunnen sectoroverschrijdende vergeldingsmaatregelen nemen in geval van schending van de overeenkomst. Deze sectoroverschrijdende vergelding is van toepassing op alle gebieden van het economische partnerschap.

Buitenlands beleid, externe veiligheid en defensiesamenwerking vallen niet onder de overeenkomst, aangezien het VK hierover niet wilde onderhandelen. Vanaf 1 januari 2021 zal er daarom geen kader zijn tussen het VK en de EU om gezamenlijke antwoorden op uitdagingen op het gebied van buitenlands beleid te ontwikkelen en te coördineren, bijvoorbeeld het opleggen van sancties aan onderdanen van derde landen of economieën.

De handels- en samenwerkingsovereenkomst heeft betrekking op een aantal gebieden die in het belang van de EU zijn. Het gaat veel verder dan traditionele vrijhandelsovereenkomsten en biedt een solide basis voor het behoud van onze langdurige vriendschap en samenwerking. Het beschermt de integriteit van de interne markt en de ondeelbaarheid van de vier vrijheden (mensen, goederen, diensten en kapitaal). Het weerspiegelt het feit dat het VK het EU-ecosysteem van gemeenschappelijke regels, toezicht- en handhavingsmechanismen verlaat en daarom niet langer kan genieten van de voordelen van het EU-lidmaatschap of de interne markt. Desalniettemin zal de overeenkomst geenszins de aanzienlijke voordelen evenaren die het VK als lidstaat van de EU genoot.

Grote veranderingen komen eraan: voorbereiding 1 januari 2021

Zelfs nu de nieuwe handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK van kracht is, zullen er op 1 januari 2021 grote veranderingen zijn.

Op die datum verlaat het VK de interne markt en de douane-unie van de EU, evenals al het EU-beleid en internationale overeenkomsten. Er komt een einde aan het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen het VK en de EU.

De EU en het VK zullen twee afzonderlijke markten vormen; twee verschillende regelgevende en juridische ruimtes. Hierdoor ontstaan ​​belemmeringen voor de handel in goederen en diensten en voor grensoverschrijdende mobiliteit en uitwisselingen die momenteel niet bestaan ​​- in beide richtingen.

Het terugtrekkingsakkoord (The Withdrawel Agreement)

Het terugtrekkingsakkoord blijft van kracht en beschermt onder meer de rechten van EU-burgers en Britse onderdanen, de financiële belangen van de EU en, cruciaal, vrede en stabiliteit op het eiland Ierland. De volledige en tijdige uitvoering van deze overeenkomst was een topprioriteit voor de Europese Unie.

Dankzij intensieve besprekingen tussen de EU en het VK in het Gemengd Comité en de verschillende gespecialiseerde comités, wordt het terugtrekkingsakkoord – en met name het protocol inzake Ierland en Noord-Ierland – op 1 januari ten uitvoer gelegd.

Op 17 december kwam het Gemengd Comité EU-VK bijeen om alle formele besluiten en andere praktische oplossingen met betrekking tot de uitvoering van het terugtrekkingsakkoord goed te keuren. Als onderdeel van deze onderling overeengekomen oplossingen heeft het VK ermee ingestemd de omstreden clausules van de Britse Internal Market Bill in te trekken en zal het geen vergelijkbare bepalingen in de Taxation Bill opnemen.

Volgende stappen

De inwerkingtreding van de handels- en samenwerkingsovereenkomst is een kwestie van bijzondere urgentie.

• Het Verenigd Koninkrijk heeft als voormalige lidstaat uitgebreide banden met de Unie op een groot aantal economische en andere gebieden. Als er na 31 december 2020 geen toepasselijk kader is dat de betrekkingen tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk regelt, zullen die betrekkingen aanzienlijk worden verstoord, ten nadele van personen, bedrijven en andere belanghebbenden.
• De onderhandelingen konden pas in een zeer laat stadium voor het verstrijken van de overgangsperiode worden afgerond. Een dergelijke late timing mag het recht van het Europees Parlement op democratische controle, in overeenstemming met de Verdragen, niet in gevaar brengen.
• In het licht van deze uitzonderlijke omstandigheden stelt de Commissie voor om de overeenkomst voorlopig toe te passen, voor een beperkte periode tot 28 februari 2021.
  De Commissie zal spoedig besluiten van de Raad inzake de ondertekening en voorlopige toepassing en de sluiting van de overeenkomst voorstellen.

De Raad zal dan met eenparigheid van stemmen van alle 27 lidstaten een besluit moeten aannemen waarbij machtiging wordt verleend voor de ondertekening van de overeenkomst en de voorlopige toepassing ervan met ingang van 1 januari 2021. Zodra dit proces is afgerond, moet de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK kan formeel worden ondertekend.

Het Europees Parlement zal vervolgens worden gevraagd in te stemmen met de overeenkomst.

Als laatste stap aan de kant van de EU moet de Raad het besluit over de sluiting van de overeenkomst goedkeuren.

Bron: Europese Unie