Op donderdag 3 november gaf Fred Hoogenberg een lezing over identiteit- en documentfraude, een onderwerp waar velen van ons, als we niet uitkijken, voeg of laat een keer mee te maken krijgen. Goed dus om te weten waar op te letten om deze vormen van fraude – en de verstrekkende gevolgen er van – te kunnen signaleren en daarmee te kunnen voorkomen. Fred Hoogenberg, documentfraude-expert van de IND, is deskundig op het gebied van het screenen van documenten en heeft ons informatie gegeven over deze vorm van fraude en hoe daar alert op te zijn.

Bureau Documenten
Fred Hoogenberg begon in 1999 samen met één collega als eerste de echtheid van brondocumenten te onderzoeken. Aanleiding daarvoor was de slechte kwaliteit van verblijfspapieren voor vreemdelingen die het Nederlandse ministerie van Justitie destijds uitgaf. Die waren van karton en bleken veel te gemakkelijk na te maken. Dus moest er onderzoek worden gedaan om de kwaliteit te verbeteren en te borgen. Nu, ruim 17 jaar later, is het bedrijf uitgegroeid tot wat nu het Bureau Documenten is. En in al die jaren heeft Fred – samen met zijn collega’s – een schat aan kennis opgedaan, die hij graag met ons wilde delen.

Brondocumenten
Fred vertelde ons dat bij aanvragen van officiële identiteitsbewijzen vaak gebruik wordt gemaakt van documenten die in het land van herkomst als bevestiging van de identiteit geldig zijn. Dat kunnen bijvoorbeeld geboorteaktes zijn, maar het komt ook voor dat de identiteit wordt aangetoond met andere documenten, als geen geboorteakte voorhanden is. Dat dat kan leiden tot het oneigenlijk afgeven van officiële identiteitsbewijzen ligt voor de hand. Bureau Documenten kan in gevallen van twijfel worden ingeschakeld om de echtheid van brondocumenten te onderzoeken. Daarvoor kunnen dan bijvoorbeeld oude archieven worden geraadpleegd in het land van herkomst. Maar veel vaker kan op basis van de jarenlange ervaring en het feit dat Bureau Documenten veel, heel veel brondocumenten uit nog meer verschillende landen geeft gedocumenteerd, aangegeven worden of het een juist document is of dat het document niet voldoet.

Natuurlijk is het ondoenlijk voor het bureau om alle documenten van alle organisaties in Nederland te onderzoeken, daarom geven zij ook cursussen aan bijvoorbeeld gemeentes en ambassades, zodat op de plaats waar de documenten worden aangeboden al een goede eerste screening kan worden gedaan. Bij twijfel kan Bureau Documenten dan alsnog worden ingeschakeld.

Zoeken naar feiten
Om de juistheid van documenten te onderzoeken en om in kaart te brengen welke documenten er gebruikt worden, worden er factfinding missies uitgevoerd in onder andere het Midden Oosten, Europa en de United States of Amerika. Dat is nodig, omdat documenten regelmatig veranderen en dat door Bureau Documenten allemaal dient te worden gedocumenteerd, teneinde te kunnen zeggen of het een legitiem document is als het wordt aangeboden. Daarnaast worden zo ook gegevens gecontroleerd die men anders niet boven tafel kan krijgen. Bijvoorbeeld als iemand aangeeft dat hij geen papieren heeft omdat die bij een grote brand in een gemeentehuis in een ver land in vlammen zijn opgegaan. In dat geval wordt gekeken of die informatie op waarheid berust. Een tijdrovende bezigheid, maar noodzakelijk, om zo te voorkomen dat iemand zich bijvoorbeeld een nieuwe identiteit kan aanmeten.

Waarom documentfraude?
Documentfraude geschiedt om verschillende redenen: dat kan zijn een ‘legaal’ verblijf verkrijgen in een veilig land, maar veel vaker gaat het om geldelijk gewin. Documentfraude maakt het voor criminelen makkelijk om geld te verdienen. Dat kan op veel verschillende manieren. Bijvoorbeeld door gegevens van u in te zien en daarmee uw bankrekening te plunderen. Of door op uw naam goederen te bestellen. U betaalt, zij ontvangen de spullen. Maar er is nog een andere vorm: mensenhandel. Met vervalste documenten kunnen vreemdelingen ons land binnengehaald worden. Wist u dat er een veelvoud aan paspoorten in omloop is, die zijn afgegeven op basis van onder andere valse geboorteaktes? En met dat nieuwe identiteitsbewijs kan een compleet nieuw leven worden opgebouwd. Een nieuw leven dat voor een aantal in het teken staat van geld verdienen onder dwang. Het onderstaande filmpje geeft zo’n situatie weer.

Internetfraude
Een nieuwe vorm van fraude is internetfraude. Gegevens zijn tegenwoordig veel meer digitaal toegankelijk. En met al die gegevens kan iemand die kwaad wil bijvoorbeeld uw identiteit stelen en gebruiken om bijvoorbeeld aankopen te doen. Of erger. In deze tijd zijn we gewend veel informatie digitaal op te slaan of te delen. Zo maken we het criminelen makkelijk om die gegevens te bemachtigen. We hebben niet altijd door wat we allemaal de digitale ether in gooien. Bijgaand filmpje maakt duidelijk dat kwaadwillenden met wat inspanning heel veel informatie van ons bloot kunnen leggen. En tegen ons kunnen gebruiken. Voorkomen kunnen we het niet altijd, wel kunt u zorgen dat het minder makkelijk gaat. Bijvoorbeeld door DigiD te gebruiken bij digitale communicatie met overheidsinstellingen. Dan wel zo ingesteld dat u een extra SMS ontvangt met een controlecode. Zo kan iemand zonder uw mobiele telefoon en de controlecode die toegestuurd wordt niets beginnen. Zulke zekerheden zijn eenvoudig in te bouwen en Fred Hoogenberg adviseert ons dat vooral te doen.

Hoe makkelijk het is om zelfs uw hele identiteit over te nemen en welke gevolgen dat kan hebben wordt in onderstaande video op humoristische wijze uit de doeken gedaan.

Wees niet bang, wees bewust!
Fred Hogenberg heeft nog veel meer verteld en sprekende voorbeelden aangehaald over hoe criminelen aan de haal kunnen gaan met uw gegevens. Wij hebben ademloos geluisterd naar wat hij vertelde en zijn ons meer bewust van de gevaren van gegevens delen. Daar gaan we zakelijk en privé zeker meer op letten. Wij hebben voor u interessante contacten op een rij gezet, voor als u met identiteitsfraude te maken denkt te hebben of als u het wilt voorkomen. Onderaan dit bericht vindt u een handig overzicht.

Iedereen was onder de indruk van de lezing van Fred Hogenberg en zich bewust van de eigen rol in het voorkomen van identiteitsfraude! Tijdens de afsluitende borrel werd er dan ook nog lang nagepraat.

Het was een interessante avond! Wij hopen u de volgende keer (weer) te zien bij de WTC Arnhem Nijmegen Business Club bijeenkomst!